Οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά το 2010

Τι γυρεύει η Αλεπού στο παζάρι;

Όταν βλέπω τον Δρούζα με ύφος κολεγιόπαιδου να χαιρετάει περιχαρής την αλεπού-Νταβούτογλου, σκέφτομαι την παροιμία που λέει: "...είναι σαν να κλέβει εκκλησία...." (ο Νταβούτογλου βέβαια).

Φαντάζομαι ότι δεν είναι δυνατόν να έχει τοποθετηθεί τυχαία σε αυτή τη θέση ο Δρούζας. Μάλλον έχει τοποθετηθεί στη θέση αυτή επίτηδες, ακριβώς για να δείξουν έμπρακτα αυτοί που τον τοποθέτησαν, την "κατευναστική" πολιτική της Ελλάδος απέναντι στην Τουρκία.

Διεθνές δίκαιο και γεωπολιτική ισχύ

Πέρα όμως από την αδυναμία της Ελλάδος να ασκήσει έλεγχο και κυριαρχία πάνω από το Αιγαίο, και πέρα από τον πληγωμένο εγωισμό μας (χάσαμε και στο μπάσκετ...) που για λόγους ανάγκης, για λόγους ιστορικούς και για λόγους πατριωτικής καπηλείας, φουσκώσαμε υπέρμετρα, υπάρχει και μια πιο ρεαλιστική όψη:

1) Η Ελλάδα έχει εναέριο χώρο 10 μίλια και χωρικά ύδατα 6 μίλια. Το διεθνές δίκαιο αναφέρει ότι όσα είναι τα μίλια μιας χώρας στον αέρα θα πρέπει να είναι και στη θάλασσα. Άρα ή θα έπρεπε να έχουμε 10 μίλια και στην θάλασσα (να τα επεκτείνουμε δηλαδή) ή 6 μίλια στον αέρα. Η παλινδρόμησή μας στα 6 για τη θάλασσα και 10 για τον αέρα δεν αναγνωρίζεται πουθενά διεθνώς και βέβαια ούτε και από τους Τούρκους. Τα 10 μίλια στον αέρα τα έχουμε εδώ και πολλές δεκαετίες, άλλα κράτη όμως δείχνουν μια δυσκολία να αντιληφθούν τη θέση μας. Και όσο παίζαμε μπάλα μόνοι μας είχε καλώς. Από το 1990 και μετά που οι Τούρκοι προχώρησαν σε κολοσσιαίους αεροπορικούς εξοπλισμούς με τεράστιες παραγγελίες F-16/γραμμές παραγωγής και άλλαξαν τις ισορροπίες που υπήρχαν στον αέρα έως τότε, δεν είχαν πλέον να φοβούνται τίποτα.

2) Η επέκταση μας στη θάλασσα στα 12 μίλια, η οποία προβάλλεται ως δικαίωμά μας βάσει του διεθνούς δικαίου, δεν είναι ακριβώς έτσι. Όταν μια παράκτια χώρα (π.χ. Τουρκία) έχει σημαντικά συμφέροντα πάντοτε αυτά λαμβάνονται υπόψη σε διάφορες διαιτητικές αποφάσεις. Τα ίδια ισχύουν και για την υφαλοκρηπίδα.

Σε κάθε περίπτωση και πέρα από τις ρητές ή άρρητες τουρκικές θέσεις αμφισβήτησης χαρτών, απόψεων του τύπου "τα νησιά στο Αιγαίο δεν έχουν υφαλοκρηπίδα" και άλλα, το διεθνές δίκαιο αφορά δύο περιπτώσεις:

α) Την περίπτωση μεταξύ πολιτισμένων χωρών που αποδέχονται αμοιβαία την ισχύ του,

β) Την περίπτωση που κάποιος μπορεί να επιβάλλει την εφαρμογή του μέσω της ισχύος του. Αν είσαι όμως και αδύναμος και έχεις και έναν ημιβάρβαρο γείτονα (όπως στην περίπτωση της Τουρκίας η οποία και είναι και "το παίζει" ότι είναι ημιβάρβαρη επειδή την συμφέρει), τότε η αναφορά στο διεθνές δίκαιο καταντάει γραφική και οι άλλοι σπάνε πλάκα μαζί σου.

Επιλογές

Συνεπώς η Ελλάδα όπως το καταλαβαίνω έχει τις εξής επιλογές:

1) Δεν "μασάει" να θυσιάζει μερικές εκατοντάδες ή χιλιάδες ανθρώπους κάθε τόσο και λιγάκι με παράλληλη λιτότητα που θα εξασφαλίζει τους οικονομικούς πόρους για εξοπλισμούς. Μόνο τότε θα μπορέσει να προασπίσει όλα αυτά τα οποία υπάρχουν στην λαϊκή πατριωτική συνείδηση ως ελληνικά. Μάλιστα σε αυτή την περίπτωση και η ίδια η δημοκρατία θα ήταν περιττή. Σε πολεμικές συνθήκες άλλωστε οι δημοκρατικές ελευθερίες περιορίζονται και τα πιο συγκεντρωτικά καθεστώτα έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα. Μια τέτοια επιλογή θα μας πήγαινε βέβαια πίσω στην δικτατορία του Μεταξά αλλά σίγουρα θα κώλωνε μια Τουρκία με Ευρωπαϊκό προσανατολισμό...

2) Γινόμαστε περιφερειακή, δημοκρατική, οικονομική υπερδύναμη στα πλαίσια της ΕΕ, και όλοι μας φοβούνται και μας σέβονται. Αυτό ήταν το μοντέλο του εκσυγχρονιστικού ΠΑΣΟΚ της ισχυρής Ελλάδος, που θάφτηκε κάτω από τις ρεμούλες, το βαθύ κράτος, τις πασοκομίζενς και τα πρωτοφανή δημόσια χρέη της ΝΔ. Σε αυτό το σημείο που βρισκόμαστε, δηλαδή στην λαιμητόμο των 350 δις δολάρια χρεών και την ντε φάκτο-προεξοφλημένη χρεοκοπία μας, η ισχυρή Ελλάδα δεν θα μπορούσε να χτιστεί παρά μόνο πάνω σε οικονομικά πτώματα εκατομμυρίων Ελλήνων με οδηγό την ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική που ακολουθείται τώρα.

Περιορισμοί

Όπως λέμε στα μαθηματικά για να λύσουμε μια εξίσωση, ότι έχουμε ως περιορισμό το Χ να ανήκει μεταξύ π.χ. -3 και +2, έτσι και εδώ, αν βάλουμε ως περιορισμό τις πατριωτικές λαϊκές αντιλήψεις (καμία υποχώρηση στα εθνικά θέματα, "βυθίσετε το Σισμίκ", 10 μίλια στον αέρα και 12 στη θάλασσα κτλ) τότε οι μόνες μακροπρόθεσμα βιώσιμες λύσεις που προκύπτουν είναι όλες είτε υπέρμετρα δεξιές, πολύ περισσότερο από την δεξιά τύπου Καρατζαφέρη, Ψωμιάδη, Άνθιμου, είτε υπέρμετρα νεοφιλελεύθερες.

Η στρατηγική της παρελκυστικής εξωτερικής πολιτικής όπως αρέσκονται να λένε οι διπλωμάτες, έχει/ είχε ως στόχο να κερδίσουμε χρόνο. Χρόνο όμως για τι πράγμα; Για να μπει η Τουρκία στην ΕΕ, πράγμα απίθανο; Χρόνο για να εκπολιτιστεί, κάτι που δεν συμφέρει την ίδια; Χρόνο για να δημιουργηθούν νέα προβλήματα εκ του μηδενός στην Θράκη (που θα δημιουργηθούν σίγουρα);

Αυτή την πολιτική ακολουθούσε από τα Ύμια και μετά η Ελλάδα. Είχε βέβαια ως επιτυχία την είσοδο της Κύπρου στην ΕΕ, όμως τα τελευταία 2 χρόνια 2007-2009 (μετά την αποτυχία λύσεων στο Κυπριακό και την αποτυχία της "φιλικής" μας πολιτικής (αφού άλλες χώρες της ΕΕ δεν επιθυμούν την είσοδό της Τουρκίας στην ΕΕ), φτάσαμε ξανά σε κλιμάκωση της ελληνοτουρκικής έντασης σε σημείο που συνέβαλε μαζί με τα οικονομικά αδιέξοδα στο να κάνει τον Καραμανλή να το βάλει στα πόδια....

Εξηγήσεις

Η μόνη εξήγηση του ότι η Τουρκία μέσα σε αυτό το φοβερό δικό μας στρίμωγμα, "δήλωσε" ότι η επέκταση των 12 μιλίων στα χωρικά μας ύδατα δεν θα είναι πλέον αιτία πολέμου, είναι ότι:

α) Πήρε διαβεβαιώσεις ότι αυτό δεν θα επιχειρηθεί ποτέ από την ελληνική πλευρά.

β) Εντάσσεται σε ένα πλαίσιο μέτρων καλής θέλησης και με την Ελλάδα σε μια στιγμή που ο Ερντογάν προσπαθεί να ξεκαθαρίσει τα του οίκου του και χρειάζεται πολιτική υποστήριξη διεθνώς.

γ) Επειδή το βαθύ κράτος στην Τουρκία είναι πολύ βαθύ, εγώ πιστεύω ότι σίγουρα έγινε λόγος για κάποια κοινή συμφωνία εκμετάλλευσης πλουτοπαραγωγικών πηγών που ουσιαστικά έδρασε σούπερ κατευναστικά απέναντι στην Τουρκία και της έδειξε ότι μπορεί να επιτύχει τεράστια οφέλη από εδώ και πέρα χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια.

Και τελικά, μπορεί να υπάρξει συνθήκη ειρήνης χωρίς πρώτα να υπάρξει συνθήκη αμοιβαίας οικονομικής συνεργασίας; Και αν αυτά που τους επιτρέπουμε να εκμεταλλευτούν και αυτοί υποτίθεται ότι είναι μόνο δικά μας, τότε γιατί δεν τα εκμεταλλευόμαστε - αφού είμαστε και τόσο έξυπνοι και τόσο μάγκες- από μόνοι μας; Προφανώς για όλους τους λόγους που ανέφερα παραπάνω.