Πριν τρία χρόνια το ΠΑΣΟΚ έχασε πανηγυρικά τις εκλογές. Και αυτό παρά τα χάλια της τότε κυβέρνησης της ΝΔ. Ο λόγος απλώς: Είχε πάψει να λειτουργεί ως αποκούμπι των δυναμικών μεσαίων και μισθωτών ομάδων της κοινωνίας καθώς και όσων βρίσκονταν στο περιθώριο. Είχε αντικαταστήσει την πολιτική με την επικοινωνία και είχε προσχωρήσει στους σκλάβους των δημοσκοπήσεων.
Επικοινωνία και δημοσκοπήσεις, όμως, χωρίς πολιτική ουσία, εξυπηρετούν αποκλειστικά ορισμένες προσωπικές στρατηγικές. Δεν παράγουν πραγματική πολιτική και ούτε δημιουργούν γεγονότα που προκαλούν δημοσκοπικές αλλαγές.
Μέσα από τη μάχη για την Προεδρία του ΠΑΣΟΚ, ο Γ.Παπανδρέου διατύπωσε το 2007 ένα πρόγραμμα υπέρ των δυναμικών και ταλαντούχων τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας καθώς και των περιθωριοποιημένων. Μπόρεσε, έτσι, να διαμορφώσει ένα πλειοψηφικό ρεύμα ριζοσπαστικού δημοκρατισμού εντός του ΠΑΣΟΚ και μια προοδευτική συμμαχία στην κοινωνία στην οποία προσέλκυσε ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών. Με αυτή την ταυτότητα έπεισε ο Γ.Παπανδρέου ότι είναι ένας σοβαρός πολιτικός με όραμα. Που θα μπορούσε να φέρει σημαντικές ανατροπές στη χώρα. Να επιβάλλει τη διαφάνεια στην πολιτική και την ανεξαρτησία της τελευταίας από τα μεγάλα αντικοινωνικά συμφέροντα που προτάσσουν ακόμα και σήμερα τις δικές τους ανάγκες εκείνες του έθνους και της κοινωνίας. Μίλησε καθαρά για το ποιους θεωρούσε ως στηρίγματά του.
Μέσα από αυτές τις αλλαγές δημιούργησε ένα ρεύμα ελπίδας και νικηφόρας προοπτικής για τις επόμενες εκλογές.Όσο η ΝΔ δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στοιχειωδώς στα καθήκοντά της ως κυβέρνηση, και όσο το ΠΑΣΟΚ δυνάμωνε, τόσο τα συμφέροντα αναζήτησαν στηρίγματα στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ προκειμένου να το αγκαλιάσουν και πνίξουν.
Όμως οι δυνάμεις στο ΠΑΣΟΚ που στήριξαν τον Παπανδρέου στη νέα του ταυτότητα βρέθηκαν σε πορεία αποδυνάμωσης και ήττας. Οι δυνάμεις που συνδυάζονταν με την διαπλοκή έπνιξαν τον όποιο εσωτερικό ριζοσπαστισμό του.
Με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην κυβερνητική εξουσία, η στροφή που είχε αρχίσει λίγο χρόνο προηγούμενα ολοκληρώθηκε. Τα συνθήματα για αυτονομία της πολιτικής, για τη συμμαχία των κοινωνικών δυνάμεων και τη μάχη ενάντια στη διαπλοκή εγκαταλείφθηκαν με ρυθμό λαγού που πηδά το βράδυ με την ελπίδα ότι δεν θα τον δει κανείς. Η κοινωνική πολιτική εξαφανίστηκε και οι μαθητευομένοι μάγοι του νεοφιλελευθερισμού ξεπέρασαν τους νεοδημοκράτες δασκάλους τους.
Στο όνομα της κρίσης στήθηκε μια τεράστια μηχανή ανακατανομής εισοδήματος σε βάρος των μισθωτών και της μικρομεσαίας ιδιοκτησίας. Κάθε μέτρο υπέρ των εχόντων και κατέχοντων θεωρήθηκε αναγκαίο για να βγει η χώρα από την κρίση. Ο εχθρός δεν είναι πια η λαμογιά και η διαπλοκή, αλλά ο εργαζόμενος. Αρχικά έγινε ένα μπαράζ επιθέσεων στους δημόσιους υπάλληλους και μετά γενικεύτηκε ως επίθεση ενάντια στην μισθωτή εργασία. Η επίθεση στα δημοκρατικά δικαιώματα εμφανίστηκε ως επιτακτική ανάγκη για τη σωτηρία της χώρας. Η βίαιη ανακατανομή στα εισοδήματα ως οικονομική επιταγή. Η υποχώρηση της διεθνούς θέσης της χώρας ως αποτέλεσμα τρίτων και όχι κυβερνητικών επιλογών. Μαζί με όλα αυτά υιοθετήθηκε και η αντίληψη ότι η χώρα δεν δικαιούται και δεν μπορεί να διαπραγματεύεται και ότι αντίστοιχα οι εργαζόμενοι δεν δικαιούνται να διεκδικούν. Το ΠΑΣΟΚ του 2010 δεν είναι πια εκείνο του 2007. Άλλαξαν οι κοινωνικές αναφορές και τα στηρίγματά του.
by Nick Kotzias