Τελικά η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. της περασμένης Παρασκευής έκρυβε μια πολύ δυσάρεστη εξέλιξη για την Ελλάδα. Ανάμεσα στα βέτο και τις διαφωνίες που υπήρξαν από τη μεγάλη πλειονότητα των χωρών - μελών για τα γερμανικά σχέδια, υπήρξαν και ενστάσεις για την προοπτική η Ελλάδα να βοηθηθεί μέσω του Ταμείου Στήριξης EFSF.
Δεν μιλάμε για την επιμήκυνση της αποπληρωμής του ήδη υπάρχοντος δανείου από την τρόικα, αλλά για μια επιπλέον βοήθεια, η οποία θα αποσκοπούσε στην ... ουσιαστική αναδιάρθρωση του συνολικού χρέους της χώρας μας, μέσω επαναγοράς του και με το ανάλογο haircut βεβαίως.
Διασταυρωμένες πηγές ανέφεραν ότι η Ολλανδία έχει θέσει βέτο στην προοπτική αυτή, λέγοντας ότι η Ελλάδα με αυτό τον τρόπο «θα πάρει συγχωροχάρτι για προβλήματα δεκαετιών που δεν προήλθαν από την παρούσα κρίση».
Μέχρι και τη Σύνοδο Κορυφής, είχε διαρρεύσει, τόσο από την κυβέρνηση όσο και από Ευρωπαίους αξιωματούχους, ότι θα υπάρχει συνολική λύση -πακέτο, που θα αφορά και το ελληνικό χρέος. Μάλιστα ο υπουργός Οικονομικών είχε σπεύσει να δηλώσει ξεκάθαρα σε αμερικανικό δίκτυο ότι «μέσα στους επόμενους δύο μήνες θα έχουμε μόνιμη λύση στο πρόβλημα».
Ωστόσο, αρκετές χώρες φαίνεται πως δυσφορούν τελικά στην ιδέα η αύξηση των κονδυλίων του Ταμείου Στήριξης να λειτουργήσει όχι μόνο ως ασπίδα για χώρες με πρόσκαιρα προβλήματα ρευστότητας, αλλά και ως ταμείο για να λάβει η Ελλάδα νέο φτηνό δάνειο για να επαναγοράσει το χρέος της.
Η πρόταση που έφερε ο γαλλογερμανικός άξονας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για σκληρή λιτότητα διαρκείας σε όλη την ευρωζώνη προκειμένου να πει το «ναι» στην αύξηση των κονδυλίων, έκανε πολλές χώρες να ξανασκεφτούν τις επιπτώσεις. Δεδομένου ότι, προς το παρόν τουλάχιστον, η Ισπανία δεν κινδυνεύει και οι διαφωνίες δύσκολα θα γεφυρωθούν, έχει αρχίσει να δημιουργείται η λογική μιας πιο χαλαρής λύσης τον Μάρτιο. Όπως διαμορφώνονται οι εξελίξεις των τελευταίων ωρών, έχουμε τα εξής δεδομένα:
1 Στην έκτακτη Σύνοδο της ευρωζώνης στις 13 Μαρτίου να μην υπάρχει λεπτομερής αναφορά για το πώς θα κινηθούν οι 17 σε περίπτωση που νέες χώρες χρειαστούν χρηματική στήριξη. Να υπάρξει σαφές ανακοινωθέν ότι η ευρωζώνη δεσμεύεται να βοηθήσει όποια χώρα χρειαστεί, χωρίς ωστόσο να δίνεται εκ των προτέρων το ύψος των διαθέσιμων κονδυλίων. Υπάρχουν απόψεις ότι, εάν οι αγορές γνωρίζουν πόσα είναι διατεθειμένη η ευρωζώνη να διαθέσει, θα αρχίσουν να σπρώχνουν Ισπανία και Πορτογαλία προς το Ταμείο.
2 Η Ελλάδα να πάρει την επιμήκυνση που ήδη έχει αποφασιστεί, αλλά πέρα από αυτό ουδέν. Προς το παρόν τουλάχιστον και μέχρι να πειστεί όλη η ευρωζώνη ότι οι μεταρρυθμίσεις έχουν εφαρμοστεί για τα καλά και δεν βρίσκονται στα χαρτιά. Ολλανδία, Αυστρία, Φινλανδία και Γερμανία επιμένουν ότι σε πραγματικούς αριθμούς οι δαπάνες του Δημοσίου δεν έχουν περιοριστεί και τα κρυφά χρέη είναι πολύ υψηλότερα. Παράλληλα, απαιτούνται σκληρότερα μέτρα και νέες περικοπές στις μισθολογικές απολαβές σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, απλώς και μόνο για να μας δοθεί η επιμήκυνση.
Να υπάρξει σαφές ανακοινωθέν ότι η ευρωζώνη δεσμεύεται να βοηθήσει όποια χώρα χρειαστεί, χωρίς ωστόσο να δίνεται εκ των προτέρων το ύψος των διαθέσιμων κονδυλίων. Υπάρχουν απόψεις ότι, εάν οι αγορές γνωρίζουν πόσα είναι διατεθειμένη η ευρωζώνη να διαθέσει, θα αρχίσουν να σπρώχνουν Ισπανία και Πορτογαλία προς το Ταμείο.
…Σύνδεση με Κάιρο
Η ελληνική αποστολή ουδόλως ήταν προετοιμασμένη για αυτή την εξέλιξη. Μάλιστα, όπως μαθαίνει το «Π», ο πρωθυπουργός επέλεξε να χρησιμοποιήσει τον χρόνο παρέμβασής του στο συμβούλιο των 27, όχι για να προασπίσει τα συμφέροντα της χώρας μας, αλλά τα… δικά του!
Η Σύνοδος ήταν εξαιρετικά κρίσιμη για την οικονομία και τα μέτρα του μέλλοντος. Όμως, όχι μόνο δεν μπήκε βέτο – στις γαλλογερμανικές προτάσεις – από πλευράς Ελλάδας (όπως έκαναν οι άλλες χώρες), αλλά ο Γιώργος Παπανδρέου μίλησε για την κατάσταση στην Αίγυπτο (!) και αυτοπροτάθηκε να πάει στο Κάιρο ώστε να συναντηθεί με τον Μουμπάρακ γιατί, όπως είπε, έχει καλές επαφές μαζί του! Δηλαδή, σε μια συνεδρίαση όπου κρίνονταν πολλά για το πώς θα ζουν οι Έλληνες τα επόμενα χρόνια, ο ΓΑΠ επέλεξε να αναβαθμίσει το προφίλ του ως προέδρου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και ως ηγέτη που μπορεί να μεσολαβήσει μεταξύ Ε.Ε. και Μουμπάρακ.
Η κυβέρνηση, που έχει βάλει το θέμα των διαπραγματεύσεων του ελληνικού χρέους σε αυτόματο πιλότο, προσήλθε στις Βρυξέλες άνευ ατζέντας και, σε πολλές περιπτώσεις, φάνηκε να μην μπορεί να παρακολουθήσει τις διαβουλεύσεις. Οι αρνητικές εξελίξεις προκάλεσαν πανικό, αλλά ακόμα και τότε δεν μπήκε καν το στοιχειώδες βέτο που θα μας έδινε τουλάχιστον κάποια διαπραγματευτική ισχύ στις μετέπειτα εξελίξεις (όπως έκαναν οι άλλες χώρες).
Ψάχνοντας «καλή είδηση»
Το Μαξίμου και το ΥΠΟΙΟ, αναμένοντας ότι η επιμήκυνση και η αναδιάρθρωση του χρέους είναι «στο τσεπάκι», έπεσαν σε... κρίση και έφεραν εσπευσμένα στην Αθήνα τον πρόεδρο του Εurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Όπως πληροφορούμαστε, ο πρωθυπουργός ζήτησε από τον Γιούνκερ να αποκολληθεί τώρα η απόφαση για την επιμήκυνση του ελληνικού δανείου από το συνολικό πακέτο ευρωλύσης, που μπορεί να τραβήξει μέχρι και το καλοκαίρι, «γιατί η κοινωνία δεν αντέχει άλλο και έχει ανάγκη από μια καλή είδηση».
Ούσα φύση και θέση αλαζονική, η κυβέρνηση είχε πολιτικά προεξοφλήσει την απόφαση για την επιμήκυνση και επένδυσε πολλά πάνω σε αυτήν. Η απομόνωση που έχουμε στην Ε.Ε. από τον περασμένο Σεπτέμβριο λόγω της ανεξήγητης (;) σύμπλευσης με το ΔΝΤ, έχει στοιχίσει στη χώρα, που ουσιαστικά δεν έχει δίαυλους επικοινωνίας με τα (ευρωπαϊκά) κέντρα των αποφάσεων. Σε αυτό δεν βοηθά και η ψυχρή σχέση Παπανδρέου - Γιούνκερ, παρά την επίσκεψη του δεύτερου στη χώρα.
Αν προσέξει κανείς τις δηλώσεις του προέδρου του Εurogroup, θα δει ότι μίλησε με πολύ θετικά λόγια για τον ελληνικό λαό και την υπομονή που δείχνει, ξεκαθάρισε όμως ότι πρέπει να ληφθούν νέα μέτρα σε περίπτωση που υπάρχουν αποκλίσεις από τους στόχους και κράτησε σαφείς αποστάσεις από την κυβέρνηση.
Πίσω από τις πόρτες
Ο Γιούνκερ φέρεται να υποσχέθηκε ότι θα θέσει το θέμα της ελληνικής επιμήκυνσης του υπάρχοντος δανείου στη συνεδρίαση του Εurogroup της Δευτέρας. Δεν εγγυήθηκε όμως ότι θα περάσει. Μάλιστα διεμήνυσε ότι η ανοχή προς την Ελλάδα τελειώνει και ότι η ευρωζώνη πρέπει να δει πρώτα αποτελέσματα για να προχωρήσει σε περαιτέρω βοήθεια. Και όταν λέμε νέα βοήθεια, εννοούμε την αναδιάρθρωση του χρέους με ευνοϊκούς όρους που θα ανακούφιζε πολιτικά και θα έβαζε τέλος στα σενάρια περί πτώχευσης.
Η γερμανική πλευρά φαίνεται πως μεταθέτει την προοπτική αυτή στο δεύτερο εξάμηνο του 2011, όταν θα έχει συνταχθεί και ο προϋπολογισμός του 2012 και θα έχουν περάσει όλα τα κρίσιμα νομοσχέδια. Οι όροι μάλλον θα είναι ξεχωριστοί από την υπόλοιπη Ευρώπη και θα συνοδεύονται από αυτόματες ποινές άρσης του δικαιώματος ψήφου, πάγωμα κονδυλίων, δικαίωμα παρέμβασης και επιβολής διαρθρωτικών μέτρων πέρα από το μνημόνιο και τις αποφάσεις της τρόικας. Η Ελλάδα κινδυνεύει δηλαδή να μπει σε μια κατηγορία μόνη της. Όλα αυτά γιατί δεν υπάρχει ίχνος διπλωματίας από ελληνικής πλευράς.
Οι χρησμοί της τρόικας
Την απότομη αλλαγή του κλίματος δεν βοηθά ούτε η απόρρητη έκθεση της τρόικας. Οι ελεγκτές που βρίσκονται στη χώρα μας έχουν ενημερώσει τον υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου ότι, λόγω της βαθιάς ύφεσης και της αναποτελεσματικότητας του κρατικού μηχανισμού να μαζέψει έσοδα, η Ελλάδα μάλλον δεν θα τα καταφέρει να μειώσει το έλλειμμα στο 3% μέχρι το 2014. Θα χρειαστούν επιπλέον άλλα 3 χρόνια σκληρών μέτρων, μέχρι το 2017 δηλαδή.
Το βράδυ της Τετάρτης, συνεργάτες του Γ. Παπακωνσταντίνου διέρρευσαν στους συντάκτες που καλύπτουν το υπουργείο Οικονομικών ότι μάλλον θα χρειαστεί άλλος ένας χρόνος για να μειωθεί το έλλειμμα. Στην πορεία ο ένας χρόνος θα γίνει… τρία!
Η (φανερή) έκθεση της τρόικας, που θα δει το φως της δημοσιότητας αύριο, αναμένεται να λέει μία από τα ίδια: επίσπευση των αλλαγών, νέα μέτρα, περικοπή δαπανών, αύξηση εσόδων, ιδιωτικοποιήσεις, κλείσιμο ΔΕΚΟ, συρρίκνωση του δημόσιου τομέα, κατάργηση οργανισμών κ.λπ.
Η τρόικα έχει επαναλάβει στους αρμόδιους υπουργούς ότι είναι επιτακτική ανάγκη το «κόψιμο» του Δημοσίου κατά 30% μέσα στα επόμενα 2 χρόνια, με όσες απολύσεις και αν χρειάζονται.
Όσο για τις περικοπές των μισθών στον ιδιωτικό τομέα, οι τροϊκανοί δεν ανησυχούν, καθώς είναι ειλημμένη απόφαση. Θεωρούν ότι με την πλήρη εφαρμογή των ατομικών και επιχειρησιακών συμβάσεων, την εφαρμογή της εκ περιτροπής εργασίας, την κατάργηση του 8ώρου και τα κυλιόμενα ωράρια, οι μισθοί θα υποχωρήσουν σημαντικά και χωρίς να χρειαστεί να γίνει λόγος για αυτό. Όσο για τους μισθούς το Δημόσιο, έρχεται νέο χαράτσι, όπως και στα επιδόματα, με την εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου. Επιπλέον, προετοιμάζεται το έδαφος για κόψιμο των επικουρικών συντάξεων αλλά και νέα αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών στους ελεύθερους επαγγελματίες.
Πάρτι οι λομπίστες
Όπως πληροφορείται το «Π», οι επιτελείς του ΔΝΤ μοιράζουν στήριξη και στους μεν και στους δε! Από τη μια, στην κυβέρνηση, ότι θα πάρει νέα δάνεια, ακόμα και εάν ναυαγήσει η συμφωνία με την ευρωζώνη, ώστε να χρησιμοποιηθούν ως κοινωνικά εργαλεία στις επόμενες εκλογές (για το φθινόπωρο το υπολογίζουν, εκτός εάν υπάρξει έντονη λαϊκή αντίδραση στα νέα μέτρα).
Οι λομπίστες αυτοί έχουν συχνές επαφές με διαφημιστικές εταιρείες, πολιτικούς, επιχειρηματίες, εκδότες, δημοσιογράφους και δημοσκόπους, σε μια προσπάθεια να μην περνάει προς τα έξω η εικόνα της πραγματικής οικονομίας και διάλυσης του κράτους, αλλά το μήνυμα ότι «πάμε καλά για μια νέα Ελλάδα». Ένα μήνυμα που επαναλαμβάνει συνεχώς και παντού ο ίδιος ο Γιώργος Παπανδρέου, ώστε να το πιστέψει... και ο ίδιος προφανώς. Από την άλλη, βλέποντας ότι η εφαρμογή του μνημονίου παραμένει στα χαρτιά και ότι η οικονομική πολιτική έχει δημιουργήσει έναν φαύλο κύκλο ύφεσης και υψηλών φόρων, τα λόμπι ρίχνουν γέφυρες και στο περιβάλλον Σαμαρά, υποσχόμενα - και εκεί - στήριξη. Μόνο που σε αυτή την περίπτωση το τροπάριο αλλάζει και γίνεται «κάντε υπομονή, βάλτε πλάτες να περάσουν οι αλλαγές που θέλουμε και μετά θα έχετε τη βοήθειά μας ως η κυβέρνηση της αλλαγής».
Πάντως τα πολιτικά παιχνίδια που παίζονται αυτόν τον καιρό, είναι καθ’ όλα επισφαλή διότι οι οικονομικές εξελίξεις ενδέχεται να πάρουν πολύ άσχημη τροπή και να ανατρέψουν πλήρως τους σχεδιασμούς όλων των κομμάτων.
Κωδικός: Εκλογές
Δίνουν και παίρνουν τον τελευταίο καιρό οι επαφές των πολιτικών προσώπων και δη του πρωθυπουργού με τους έξι Αμερικανούς μυστικοσυμβούλους του για τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Το λόμπι των μόνιμων απεσταλμένων του ΔΝΤ στην Αθήνα έχει πιάσει δουλειά για τα καλά και παρέχει υπηρεσίες που δεν αφορούν μόνο την οικονομική πολιτική.
Το Μαξίμου είναι σφόδρα ενοχλημένο με τη στάση της Ε.Ε. να κοπεί η «καραμέλα των πρόωρων εκλογών γιατί καθυστερεί το μνημόνιο» και θεωρεί ότι χρεώνεται στο 100% τις αντιλαϊκές αποφάσεις, αλλά κι αυτές που έρχονται, και παρουσιάζει την εικόνα μιας αδύναμης κυβέρνησης που έχει υποκύψει στους «έξω».
Κάτι άλλαξε
Την ίδια στιγμή, η αξιωματική αντιπολίτευση κρατά (μέχρι πριν από δύο εβδομάδες τουλάχιστον) σιγή ιχθύος, χωρίς να λαμβάνει θέση, άρα και ευθύνη, ακολουθώντας την καραμανλική τακτική του ώριμου φρούτου που κάποια στιγμή θα πέσει.
Τις τελευταίες μέρες, όμως, βλέπουμε τον Σαμαρά να παίρνει ξαφνικά θέση για τα πάντα, από τις λεπτομέρειες του μνημονίου μέχρι τις απεργίες των γιατρών του Ι ΚΑ. Εν πρώτοις ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας φαίνεται πως τσίμπησε στο δόλωμα για κάλπες την άνοιξη και άρχισε να λαδώνει τις μηχανές. Όμως υπάρχει και ένα παρασκήνιο που δεν είναι ευρέως γνωστό.
Από τον Δεκέμβριο και μετά ο Σαμαράς άρχισε να συσφίγγει τις σχέσεις του με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζοζέ Μπαρόζο, τον πρόεδρο του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ενώ είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση και με την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ στο περιθώριο της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος καθώς και με τον πρόεδρο της ΕΚΤ Ζαν Κλοντ Τρισε.
Οι εν λόγω αξιωματούχοι - κλειδιά είναι αυτοί με τους οποίους ο πρωθυπουργός έχει ψυχρές σχέσεις. Η επιδίωξη Σαμαρά να χτίσει το προφίλ του αξιόπιστου συνομιλητή έσπρωξε τους μυστικοσυμβούλους του πρωθυπουργού να ξαναδιαρρεύσουν ότι έρχονται εκλογές συντόμως, για να αναγκάσουν τον Σαμαρά να πάρει σαφή θέση απέναντι στα μέτρα του μνημονίου.
◆ Εάν επιλέξει να ταυτιστεί με την πλειονότητα του ελληνικού λαού και καταδικάσει την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, θα περάσει το μήνυμα στους αξιωματούχους της Ε.Ε. ότι δεν είναι αξιόπιστος συνομιλητής τους και δεν θα εφαρμόσει αυτό που θέλουν.
◆ Εάν επιλέξει να συμπλεύσει με την Ε.Ε., θα δείξει στον κόσμο ότι θα συνεχίσει στη γραμμή Παπανδρέου και ότι οι αποκλίσεις και επαναδιαπραγματεύσεις τις οποίες επικαλείται ότι θα κάνει είναι επικοινωνιακές κορόνες για να αποσπάσει ψήφους.
Και στις δύο περιπτώσεις το Μαξίμου επιδιώκει να αναδείξει τον ΓΑΠ ως τον μοναδικό αξιόπιστο συνομιλητή με Ε.Ε. και ΔΝΤ.
by Ποντίκι
