Πριν στεγνώσει το μελάνι των αποφάσεων του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις ελεγχόμενες χρεοκοπίες στην Ευρωζώνη, οι αγορές «έδειξαν τα δόντια τους» στις πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης, οδηγώντας, εκτός από την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία σε συνθήκες «ασφυξίας» και πυροδοτώντας ανοικτή πλέον σύγκρουση του γαλλογερμανικού άξονα με την ΕΚΤ και το ΔΝΤ!
Η απόδοση των δεκαετών ιρλανδικών ομολόγων ξεπέρασε το 7% χθες, τιμή ρεκόρ από την εποχή εισόδου της χώρας στην Ευρωζώνη, ενώ των πορτογαλικών ξεπέρασε το 6%. Τα ελληνικά ομόλογα γύρισαν πίσω σε… άνετες διψήφιες αποδόσεις, ενώ τα στοιχήματα στα CDS για επικείμενη χρεοκοπία της χώρας ανέβασαν το κόστος ασφάλισης των ομολόγων πάνω από τις 800 μονάδες βάσης. Και αν για την Ελλάδα ισχύει η παροιμία «ο βρεγμένος δεν φοβάται τη βροχή», για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία δημιουργήθηκαν έντονες ανησυχίες, ότι δεν αργήσουν να ζητήσουν τη στήριξη του ευρωπαϊκού μηχανισμού, από τον οποίο θα μπορούν να δανεισθούν με πολύ χαμηλότερο κόστος, συγκριτικά με τα κόστη δανεισμού από την αγορά.
Οι χθεσινές εξελίξεις επιβεβαίωσαν πλήρως την προειδοποίηση Τρισέ στην Άνγκελα Μέρκελ και τον Νικολά Σαρκοζί, ότι αν ανοίξει τώρα η συζήτηση για αναδιαρθρώσεις χρέους στην Ευρωζώνη, οι αγορές θα δημιουργήσουν συνθήκες ασφυξίας στη χρηματοδότηση των κρατών της περιφέρειας. Ο Γκάρι Τζένκινς, αναλυτής της Evolution Securities, σχολίασε με μεγάλη ευστοχία τη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται: «είναι ένα πράγμα να παίζει πόκερ με άλλους πολιτικούς σε κλειστές αίθουσες και άλλο να δείχνεις στις αγορές τα χαρτιά σου πρόωρα. Δεν μπορείς να διαφωνήσεις με την πρόθεση των πολιτικών ηγετών, αλλά η χρονική συγκυρία που διάλεξαν είναι παράξενη: καλύτερα θα ήταν να περίμεναν ένα – δυο χρόνια».
Το άνοιγμα της συζήτησης για ελεγχόμενες χρεοκοπίες, την ώρα που το ΔΝΤ καλείται να χειρισθεί στην Ελλάδα το πιο δύσκολο, ίσως, πρόγραμμα σταθεροποίησης που έχει εφαρμόσει στην ιστορία του, προκάλεσε έντονη δυσφορία στην Ουάσιγκτον. Είναι χαρακτηριστικό, ότι σε πείσμα των ηγεσιών Γερμανίας και Γαλλίας, κύκλοι του ΔΝΤ άφησαν χθες να διαρρεύσει η δική τους εναλλακτική πρόταση για την τύχη της Ελλάδας, που κινείται σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση από το «κούρεμα» πιστωτών, που εισηγούνται Μέρκελ και Σαρκοζί.
Στελέχη του Ταμείου, αποκλείοντας κάθε συζήτηση για αναδιάρθρωση του χρέους, τάχθηκαν υπέρ της επιμήκυνσης για πέντε χρόνια της διάρκειας των δανείων της τρόικας προς την Ελλάδα, με την επιβολή μιας μικρής αύξησης (όχι πάνω από 1%) στο επιτόκιο δανεισμού.
Στον ανοικτό πόλεμο των κέντρων ισχύος που θα διαμορφώσουν τις τελικές αποφάσεις για την τύχη των ασθενέστερων οικονομιών της Ευρωζώνης μπήκε από χθες και η ΕΚΤ, που εξαρχής ήταν αντίθετη στο άνοιγμα σε αυτή τη συγκυρία της συζήτησης για το μόνιμο μηχανισμό στήριξης και το «κούρεμα» πιστωτών. Ο Λορέντσο Μπίνι Σμάγκι, από τα πιο έμπειρα μέλη του συμβουλίου της ΕΚΤ, «πλαγιοκόπησε» Παρίσι και Βερολίνο, μιλώντας για ανέξοδες αποφάσεις των πολιτικών ηγεσιών, που όμως στην πράξη είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν.
«Στις ανεπτυγμένες οικονομίες», τόνισε ο Μπίνι Σμάγκι, «η αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους πρέπει να περιλαμβάνει ένα πολύ μεγάλο αριθμό χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού και παθητικού, περιλαμβανομένων αυτών του εγχώριου τραπεζικού συστήματος έναντι κατοίκων και μη κατοίκων. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς, ότι μια τέτοια διαδικασία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως ελεγχόμενη».
Ουσιαστικά, αυτό που φοβάται η ΕΚΤ είναι ότι οι επιπτώσεις μιας αναδιάρθρωσης χρέους δεν θα μείνουν σε ένα στενό κύκλο μεγάλων επενδυτών, αλλά θα επηρεάσουν βαθύτατα το σύνολο του τραπεζικού συστήματος της Ευρωζώνης, τους μικροεπενδυτές και τους καταθέτες. Δηλαδή, το «γερμανικό όνειρο» των ελεγχόμενων χρεοκοπιών, η ΕΚΤ φοβάται ότι μπορεί να μετατραπεί σε εφιάλτη αποσταθεροποίησης των ευρωπαϊκών τραπεζών, με συνέπειες για κάθε πολίτη.
Επιπλέον, ο Μπίνι Σμάγκι έκανε μια εύστοχη παρατήρηση: αν η παροχή στήριξης από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό συνδεθεί άρρηκτα με την αναδιάρθρωση του χρέους, αυτό θα μπορούσε να προσελκύσει επιθέσεις κερδοσκόπων και να επιδεινώσει μια κρίση, ακόμη και για χώρες που δεν έχουν πρόβλημα φερεγγυότητας. Δηλαδή, αν οι κερδοσκόποι γνωρίζουν, ότι μια χώρα που προσφεύγει για στήριξη στον ευρωπαϊκό μηχανισμό θα είναι υποχρεωμένη να προχωρήσει σε διαδικασία ελεγχόμενης χρεοκοπίας, οι κερδοσκόποι των αγορών θα έχουν κάθε λόγο να «ποντάρουν» τα… ρέστα τους στην αποσταθεροποίηση ευάλωτων οικονομιών.
Αυτό που έχει κατά νου ο Σμάγκι, ασφαλώς, είναι η αγορά των CDS: όσο η χρεοκοπία ήταν αδιανόητη στην Ευρωζώνη, τα «πονταρίσματα» σε χρεοκοπίες κρατών μέσω των συμβολαίων ασφάλισης ήταν μια σχετικά περιθωριοποιημένη κερδοσκοπική πρακτική. Όμως, αν οι κερδοσκόποι μπορούν πλέον να «ποντάρουν» σε πραγματικές χρεοκοπίες, που θα προβλέπονται από την Ευρωπαϊκή Συνθήκη, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να ξεφύγει από κάθε όριο η κερδοσκοπία στα CDS, λειτουργώντας αποσταθεροποιητικά ακόμη και για χώρες, που θα μπορούσαν να αποφύγουν τη χρεοκοπία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου