ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΑ.

Αδιαλλαξία: Εγγράφεται με επικίνδυνα αρνητικό τρόπο από τις διωκτικές αρχές αλλά και τα ΜΜΕ, όταν αναφέρεται σε ανθρώπους που δεν συνδιαλέγονται τις αξίες τους με τους εντεταλμένους συνήγορους της κυριαρχίας

Αισθητική: Σύνολο γνώσεων και κανόνων που αναφέρονται στο “ωραίο”. Θεσμίζεται κάθε φορά με τέτοιον τρόπο ώστε να είναι παντελώς ανώδυνη για την εκάστοτε υπάρχουσα τάξη πραγμάτων.

Αλβανός: Ο μέγας αποδιοπομπαίος τράγος του κυρίαρχου κρατικού και του υπολανθάνοντος κοινωνικού ρατσισμού στην Ελλάδα. Δεν είναι καθόλου σπάνιο να συναντήσεις τσιγγάνο που να αποπέμπει αλβανό ή και αλβανό όμως, που να αποπέμπει αφρικανό.

Αλληλεγγύη: Η ευκολία να μπορείς να μπεις στη θέση του Άλλου και με τα κριτήρια της πολιτικής και κοινωνικής σου συνείδησης να καθοδηγήσεις ποιοτικά και ποσοτικά την (συν)πράξη της αλληλοϋποστήριξης και αλληλοβοήθειας.

Αλλοτρίωση: Όλη εκείνη η διαδικασία βάσει της οποίας ο άνθρωπος αποξενώνεται από τον ίδιο του τον εαυτό. Εγκαθίστανται στην συνείδηση συστημικοί κώδικες με την εντολή να καθορίζουν τις επιλογές και τις αποφάσεις της. Ξεπερνώντας τον Μαρξ που εντόπιζε τη διαδικασία αυτή στις παραγωγικές σχέσεις, σήμερα μπορούμε να αντιληφθούμε την διάχυση της να δεσπόζει σε όλο το φάσμα της καθημερινότητας με μια έμφαση από τις πηγές του θεάματος.

Αμφισβήτηση: εναντιολογία, αντίρρηση, εμφάνιση διαφορών…πρόκειται για μια απαραίτητη ύβρι προς καθετί το αναμφισβήτητο και μπορεί κανείς να αντιληφθεί το μίσος της “αναμφισβήτητης” κυριαρχίας προς κάθε αδιαπραγμάτευτη αμφισβήτηση που στοχεύει τις ίδιες τις δομές της, την ίδια την αναγκαιότητα ύπαρξής της. Μια αμφισβήτηση, ωστόσο, που θεωρεί όρο ζωής της τον φαινομενικό πλουραλισμό του καθεστώτος, δεν είναι τίποτε άλλο παρά η καλύτερη διαφήμισή του.

Αναπαραγωγή: Σήμερα, υπό τη δεσποτεία της κοινωνικής συναίνεσης, το μεγάλο ζητούμενο της κυριαρχίας είναι: να αναλάβουν το έργο της αναπαραγωγής της οι ίδιοι οι υπήκοοι. Η καχυποψία απέναντι σε κάθε επίκληση αλληλεγγύης, συμμετοχής και συγκατάθεσης από τις σειρήνες της εξουσίας είναι μια καλή αρχή.

Αναρχία: Χωρίς Αρχή, χωρίς εξουσία. Η ιστορική της “μοίρα” είναι να μάχεται ακόμη και την εξουσία των ιδεών πάνω στους ανθρώπους. Δεν είναι ένα ακόμη σύστημα ιδεών, μια ιδεολογία, που αγωνίζεται να κυριαρχήσει πάνω στην ατομική, συλλογική και κοινωνική συνείδηση. Με την επίκληση της ελευθερίας και του αγώνα για την κατάκτηση της, διαμορφώνονται αξίες-σημεία αναφοράς για την εγκαθίδρυση προσωπικών, συλλογικών και κοινωνικών σχέσεων στην προοπτική της διαλεκτικής καθολικής τους γενίκευσης. Ό,τι περιορίζει συνειδητά ή θεσμισμένα την ελευθερία πρέπει να καταστραφεί εδώ και τώρα. Με την αναρχία απέναντι στην εξουσία έχει διαμορφωθεί πλέον μια καίρια αντίθεση, που ερμηνεύει την ιστορική κίνηση χωρίς τα κενά και τις ασυνέχειες του μαρξιστικού δίπολου κεφάλαιου-εργασίας.

Αντίληψη: Για να κατανοήσεις και να κρίνεις έναν άνθρωπο και τη στάση του πρέπει να συνθέσεις τη θεωρία του σε σχέση με τον τρόπο που την πραγματώνει. Μόνο με δεδομένη την θεωρία και την πράξη μαζί δηλώνεται ξεκάθαρα η αντίληψή του και όχι η φαινομενικότητα που μπορεί να εμφανίζει αντικατοπτρισμούς του συγκεκριμένου ανθρώπου πότε μέσω της θεωρίας και πότε μέσω της πράξης διαχωρισμένα.

Ανυπομονησία: Τα μεγαλύτερα ανθρώπινα λάθη γίνονται από την ανυπομονησία, έγραψε ο Φ. Κάφκα, για να αναλογιζόμαστε πόσο έχουν κοστίσει αυτά τα λάθη μέσα στις γραμμές του εξεγερτικού προτάγματος και όχι μόνο.

Απεργία: Ανεξάρτητα από τον τρόπο που έχει θεσμιστεί και χρησιμοποιείται από τους κοινωνικούς χειραγωγούς -κόμματα και συνδικαλιστές-, είναι μια υπερασπίσιμη κατάσταση. Αξίζει να κατεβαίνεις σε απεργία που έχει αποφασιστεί ερήμην σου βάζοντας το δικό σου περιεχόμενο και διεκδικώντας το. Ειδάλλως, θα πρέπει να αντέξεις τα χνώτα των απεργοσπαστών.

Ατομισμός: Τόσο κοντά και τόσο μακριά από την ατομικότητα. Ο ατομισμός συνιστά μια ιδεολογία που προκρίνει τα πιο εγωμανή συμφέροντα, σε αντίθεση με την ατομικότητα που αναγνωρίζει τον εαυτό της, τη διαφορετικότητα σε σχέση με τους Άλλους αλλά και την -με κριτήρια- ισότιμη αποδοχή τους.

Βανδαλισμός: Ο τρόπος που η “κοινή γνώμη” χαρακτηρίζει τις ζημιές από οργισμένες μειοψηφίες σε δημόσιους χώρους αλλά ποτέ την γενικευμένη πολεοδομική βαρβαρότητα ολόκληρης της πόλης. Και η “κοινή γνώμη” πεθαίνει όχι βέβαια από τους βανδαλισμούς αλλά μυωπική (επειδή το βλέμμα εστιάζει διαρκώς στους απέναντι τοίχους), μόνη (γιατί δεν την αντιλαμβάνεται εγκαίρως ο άγνωστος γείτονας), από μακροχρόνια ασθένεια (για την οποία συνήθως δεν εντοπίζονται με σαφήνεια τα αίτια –που θα οδηγούσαν στους δολοφόνους).

Βία: Δεν είναι τυχαίο που έχει γίνει σημείο αναφοράς για την διαφοροποίηση πολιτικών στάσεων. Είναι λάθος να δει κάποιος την βία ξεκομμένη από τα κίνητρά της και να της προσδώσει έτσι τέτοιες αυτονομημένες δυνατότητες που να την καθιστούν απριόρι προβληματική. Σύγκρουση χωρίς βία δεν υπάρχει εκτός κι αν φετιχοποιηθεί η θυσία και μαζί της η πιο κυνική μεταφυσική.

Δημιουργία: Απλώνει απεριόριστα –μέχρι του σημείου που να καταργεί- αυτό που ο αστικός πολιτισμός έχει ονομάσει τέχνη: η διαχωρισμένη λειτουργία που διεκπεραιώνεται από επαγγελματίες ειδικούς χάνεται μέσα σε καθετί που μπορεί να φτιάξει ο οποιοσδήποτε διαμορφώνοντας μόνος του τη δική του “αισθητική”.

Δημοκρατία: Στη γνωστή μας αρχαιότητα, πέρα από την διαφήμιση της ισονομίας αλλά και ταυτόχρονα από την προβληματική θέσμιση της εκμετάλλευσης, η κουλτούρα των πολιτών αντιλαμβάνονταν με ορθολογικό τρόπο τους κοινωνικούς και πολιτικούς ανταγωνισμούς. Η συμμετοχή στην σύγκρουση ήταν υποχρέωση του πολίτη. Σήμερα, φετιχοποιείται μια δημοκρατία με φενακισμένη ισονομία, με βαθύτερη προώθηση και θέσμιση των κοινωνικών ανισοτήτων αλλά και με εξιδανίκευση της αδράνειας, της παθητικοποίησης και της πιο χυδαίας μορφής εξατομίκευσης.

Διασκέδαση: Σημαίνει σκορπίζω, σκορπίζομαι. Στην αρχαιότητα δεν είχε καμία σχέση με καταστάσεις με τις οποίες συνδέουμε τη λέξη σήμερα. Τότε, όσον αφορά την αισθητική (με βαθύτερη προφανώς έννοια από την κωδικοποίηση του κάλλους) απόλαυση χρησιμοποιούσαν τη λέξη: ψυχαγωγία. Το σκόρπισμα (ως επιβεβαίωση των πολλαπλών διαχωρισμών) και η εκτόνωση (ως καθοδηγημένη λειτουργία για την ισορροπημένη επαναφορά στους παραγωγικούς χώρους) εμφανίστηκαν στους χώρους της αισθητικοποιημένης επικοινωνίας μαζί με τον καπιταλισμό.

Διαφήμιση: Η προσπάθεια του εμπορευματικού κόσμου να αποικιοποιήσει το ανθρώπινο ασυνείδητο. Ένας από τους πιο ισχυρούς τομείς του κεφαλαίου σήμερα, και ποινικά: διασπορά ψευδών ειδήσεων.

Διαχωρισμός: Είναι το πρώτο στάδιο στη διαδικασία της κοινωνικής χειραγώγησης. Η κοινωνία του Θεάματος χαρακτηρίζεται από ανθρώπους με διαχωρισμένες λειτουργίες, ανάγκες και επιθυμίες και από χώρους που η δομή τους δημιουργεί και εξυπηρετεί αυτές ακριβώς τις διαχωρισμένες λειτουργίες. Η εξειδίκευση στους εργασιακούς χώρους έρχεται να προστεθεί σε ανεπικοινώνητες μεταξύ τους δραστηριότητες που δημιουργούν πολλά και μικρά στεγανά σε όλο το φάσμα της καθημερινότητας. Τα μικρά αυτά στεγανά έχουν αποκτήσει συγκεκριμένη εικόνα, έχουν θεσμιστεί σε ρόλους που εγκαλούν τον άνθρωπο για την καλύτερη δυνατή διεκπεραίωσή τους. Μια κοινωνία, αφού κατακερματιστεί, μπορεί στη συνέχεια να ομογενοποιηθεί ετερόνομα.

Εισιτήριο: Το χέρι στην τσέπη, τα χρήματα, ίσως κάποια ρέστα, περάστε. Αυτονόητο νταλαβέρι στο διάβα της “εισόδου”. Κίνηση που -όλοι όσοι θέλουν να διαφοροποιούνται από τις κατεστημένες “εισόδους”- θα έπρεπε να αντιμετωπίζουν σαν επικίνδυνα ορθολογικοποιημένη, αφού με απρόσκοπτη απλότητα εξισώνει κάθε είδους “είσοδο”. Όχι. Το πρόβλημα των εμπορευματικών σχέσεων σε απελευθερωτικά εγχειρήματα δεν λύνεται αν δεν υπάρχει μόνο το εισιτήριο. Ωστόσο, το πρόβλημα διαιωνίζεται όταν υπάρχει.

Εξουσία: Όσο και να προσπαθούν οι κήρυκες της ιδεαλιστικοποίησης της δεν θα μπορέσουν ποτέ να πείσουν ότι η εξουσία, η τάση για επιβολή, είναι εγγεγραμμένη στην ανθρώπινη κυτταρική μνήμη. Μια τέτοια ρητορεία δεν μπορεί παρά να οδηγεί σε μια εσωτερίκευση των εξωτερικών αντιφάσεων του συστήματος, σε μιαν αέναη, ανακυκλώμενη και χωρίς νόημα μάχη σώμα με σώμα, σε μια εντέλει έλλογη αποδοχή και χρήση των εξουσιαστικών μεθόδων εφόσον θα έχουν καταστεί αναπόφευκτες. Την εξουσία την πολεμάς εκεί που την συναντάς και όχι σε παγιωμένα μεταφυσικά πεδία που εκ των προτέρων έχεις αναδείξει ερήμην των υποκειμένων.

Θέαμα: Πολλοί το ταυτίζουν με ό,τι υπόκειται στο θεαθήναι και κάποιοι άλλοι με ό,τι είναι εντυπωσιακό. Όπως όμως έχει εγγραφεί στην σύγχρονη επαναστατική ανάλυση των όρων κυριαρχίας, πρόκειται για μια μέθοδο θέσμισης διαδοχικών κοινωνικών διαχωρισμών μέχρι τον κατακερματισμό προσώπων, σχέσεων και κοινωνικών μορφωμάτων για να επανενωθούν στη συνέχεια με τους όρους και τις προοπτικές που θέτει η κυριαρχία. Το χαρακτηριστικό όπλο αυτής της μεθόδου είναι η αξιοποίηση των δυνατοτήτων της εικόνας.

Καλλιτέχνης: Απεχθής τίτλος για ευρεία κατανάλωση. Από τις Ακαδημίες μέχρι την παραλιακή πρόκειται για μια υπαρξιακή ματαιοδοξία και μια επαγγελματική μιζέρια που βασίζεται στην επικύρωση των δημόσιων σχέσεων και στην οικονομική ισχύ για μια διαρκώς επισφαλή κοινωνική καθιέρωση. Πρόκειται για ένα επάγγελμα που ευτελίζεται τόσο περισσότερο όσο γίνεται επικλητό.

Κέρδος: Γενικευμένη έννοια που δεν περιορίζεται στην πολιτική οικονομία, αλλά φτάνει μέχρι την πολιτική υπεραξία, μέχρι και τη σφαίρα των διαπροσωπικών σχέσεων εφόσον μπορεί να διαμορφώνει ένα υπόβαθρο ακόμη και συναισθηματικής υπεραξίας.

Κριτική: Το Καθεστώς διεκδικεί την απουσία της. Με το μονοπώλιο της πληροφόρησης και μια διαδικασία παροχής γνώσης όπου η κριτική είναι ποινικοποιημένη, προωθείται μια περιστολή των κριτηρίων στους υπηκόους με σκοπό την αποδοχή της παρούσας κατάστασης πραγμάτων ως της καλύτερης δυνατής.

Λόγος: Αυτό που εκλογικεύει με τον μοναδικό σου τρόπο τις πράξεις σου. Η “γλώσσα” του περιεχομένου, που μπορεί να μεσολαβείται από τους περιορισμένους κώδικες, δεν χάνει όμως καθόλου τη σημαντικότητα τού να εκτείνει την αυτονόμηση της ακόμη και μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια. Γιατί δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από το να αρθρώνουν άλλοι Λόγο για τις δικές σου Πράξεις.

Μίμηση: Μια καταραμένη συνταγή που δεν μπορεί παρά να σε απομακρύνει όλο και περισσότερο από τον εαυτό σου και να σε φέρνει όλο και πιο κοντά σε κάποιον ρόλο. Τίποτε χειρότερο από το να υποβαθμίζεις τον ίδιο σου τον εαυτό και να νιώθεις εξύψωση όταν μετουσιώνεσαι σε κάποιον άλλο.

Ομοιομορφία: Μια κατευθυνόμενη από την κυριαρχία παρεξήγηση όταν την ταυτίζει με την ισότητα. Από την απανθρωποποιημένη αισθητική του σταλινισμού που έβαζε χιλιάδες ανθρώπους σε ομοιόμορφα κλουβιά –τεράστια οικοδομικά μπλοκ- με το πρόσχημα της ισότητας, μέχρι την αισθητική του ρατσισμού, για πολλά χρόνια η ομοιομορφία ήταν η αισθητική της ισότητας. Μέχρι που ακόμη και το ελληνικό κράτος αναγκάστηκε υπό την απειλή μιας πολιτικής αστάθειας κι ενός αναχρονιστικού υπολείμματος σε σχέση με την “αντιρατσιστική” Ευρώπη, να ενημερώσει τους υπηκόους ότι είναι όλοι ίσοι, όλοι διαφορετικοί.

Ουτοπία: Κάθε άλλη εκδοχή της κοινωνικής πραγματικότητας και των δυνατοτήτων της πέρα από αυτήν που διαμορφώνει κάθε φορά η Κυριαρχία. Στη λέξη αυτή εξορίζονται σαν γραφικές κι ακίνδυνες όλες οι επαναστατικές κοινωνικές προοπτικές. Τα ειρωνικά χαμόγελα ωστόσο, που απαντούν σε “οραματιστικές” περιγραφές, χάνονται όταν η επανάσταση στην καθημερινή ζωή καταλύει κάθε μεσσιανική ουτοπική αναφορά στην επανάσταση και γίνεται Πράξη.

Ρόλος: Μια υποδειγματική συμπεριφορά βάσει ενός στερεότυπου. Η ικανότητά να διεκπεραιώνεις τους ρόλους με τον καλύτερο τρόπο είναι και το διαβατήριο για την άνοδο στην κοινωνική ιεραρχία. Σε αυτή τη διαδικασία μπορείς να βοηθηθείς και από τις τεχνικές της ταύτισης, της μίμησης και της υποκριτικής, τεχνικές δανεισμένες από πειράματα αναπαράστασης. Αναπαριστάς κάτι που δεν είσαι μέχρι να ταυτιστείς πλήρως με τον ρόλο και να αρχίσεις να τον αναπαράγεις σα να’ ναι δικό σου απόκτημα. Ο ρόλος τρέφεται με ό,τι καλύτερο και ζωντανό έχεις.

Συνείδηση: Σ’ αυτό θα βοηθήσει η μυθική υπερβατικότητα των αρχαίων ελλήνων. Στους Δελφούς υπάρχει ένα μικρό άγαλμα, ο Ηνίοχος, που αναπαριστά τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου. Πρόκειται για ένα άρμα με δυο άλογα, έναν οδηγό κι έναν αναβάτη. Το άρμα είναι η υπόσταση (το άμεσο Είναι κατά τον Χέγκελ), τα άλογα είναι το συναίσθημα, ο οδηγός είναι το πνεύμα και ο αναβάτης είναι η συνείδηση. Εάν πρόκειται να διανύσεις μια απόσταση δεν μπορείς να αφήσεις τα άλογα (τα συναισθήματα) να οδηγήσουν γιατί το πιο πιθανό είναι να καταστραφεί το άρμα (να μην αντέξει η υπόσταση). Χρειάζεται ο οδηγός (το πνεύμα) που να γνωρίζει τις αντοχές του άρματος, τις δυναμικές των αλόγων και τη διαδρομή και να καθοδηγήσει το άρμα. Στην ουσία όμως ο αναβάτης (η συνείδηση) είναι αυτός που πρέπει να επιλέγει πάντα τον προορισμό. Η συνείδηση είναι η δεσπόζουσα της Ύπαρξης.

Τέχνη: θα μπορούσε να είναι μια έννοια διεκδικήσιμη από τις απελευθερωτικές δυνάμεις εάν δεν ήταν κοινωνικά εγχαραγμένη πλέον ως μια διαχωρισμένη δραστηριότητα ολοκληρωτικά αποικιοποιημένη σε χώρο, χρόνο, πρόσωπα και έργα από την κυριαρχία. Τέχνη σημαίνει συγκεκριμένα πράγματα που δεν μπορούν επ’ ουδενί να ονοματίσουν την εκφρασμένη ανάγκη για μια δημιουργικότητα πέρα και ενάντια στα όρια που θέτει η κυριαρχία. Πρόκειται για μια έννοια που έχει κατασπαραχθεί -με το πτώμα της να περιφέρουν κάτι θλιβεροί γελωτοποιοί.

Ωστόσο: Η Ιστορία γράφεται στιγμή προς στιγμή και από εμάς.