Δευτέρα 30 Αυγούστου 2010

10 στρέμματα γης


Τις τελευταίες μέρες φύτεψα στις γλάστρες του μπαλκονιού μου ντομάτες, φράουλες, άνηθο και διάφορα άνθη. Μόλις με 2 ώρες ήλιο και μόνο το μεσημέρι και σε ελάχιστα τετραγωνικά. Φαντάζεται κανείς τι θα μπορούσε να κάνει σε δέκα στρέμματα σαν αυτά που φωτογράφησα πριν λίγες μέρες παραπάνω; Με την σωστή κλίση, προς τη σωστή κατεύθυνση, στο σωστό μέρος. Όχι πολύ μακριά να είμαστε και κοντά στον πολιτισμό, αλλά από απόσταση ασφαλείας μέχρι να εκπολιτιστεί ο "πολιτισμός". Φωτοβολταϊκά και ενεργειακά αυτόνομο σπίτι, ένα αμπέλι, καμιά 20ρια ελιές, ντομάτες, αγκινάρες και ό,τι άλλο χρειάζεται κανείς. Ούτε οικονομική κρίση ούτε τίποτα...Αυτό θα πει ελευθερία και αυτονομία. Ά ρε κορόιδα των πόλεων που είμαστε....

Οι τράπεζες με το πουλί στο χέρι....

Δεν πιστεύω να νομίζει κανείς ότι επειδή πήραμε επώδυνα μέτρα σώθηκε η οικονομία; Οι αγορές είναι ακόμη πολύ δύσπιστες και καλά κάνουν αφού τα νεώτερα από την οικονομία μας είναι κάτι παραπάνω από ανησυχητικά. Συγκεκριμένα, οι καθυστερήσεις σε σχέση με τους πρώτους μήνες του 2009 έχουν ΔΙΠΛΑΣΙΑΣΤΕΙ λόγω "μπουγάδων" και "κουκουλωμάτων". Κανονικά οι καθυστερήσεις (χωρίς μπουγάδες) θα έπρεπε να είναι τριπλάσιες+ , κάτι που ήδη μεταφράζεται σε πολύ μεγάλη αύξηση των επισφαλειών που γράφουν οι τράπεζες. Μια τάση που δείχνει μεγάλη αυξητική ορμή λόγω της κακής κατάστασης στην οικονομία.

Το άλλο σοβαρό πρόβλημα είναι το ερώτημα για το αν θα συνεχίσουν να γίνονται δεκτά τατιτλοποιημένα ομόλογα των ελληνικών τραπεζών. Το θέμα είναι τεράστιας σημασίας αφού αν κάτι στραβώσει θα έχουμε μεγάλα δράματα. Και μάλλον πάει για να στραβώσει.

Σημειώνω εδώ τι είναι αυτά τα ομόλογα:  Κατά το παρελθόν οι τράπεζες -εκτός των άλλων - εξέδιδαν και τιτλοποιημένα ομόλογα βάσει του δανειακού τους χαρτοφυλακίου. Αυτά τα ομόλογα τα πουλούσαν και έπαιρναν άμεση ρευστότητα έναντι των μελλοντικών τους απαιτήσεων από τα δάνεια που είχαν δώσει. Αυτή η ρευστότητα τους επέτρεπε να δίνουν περισσότερα δάνεια με βάσει τα οποία μπορούσαν να εκδώσουν νέα ομόλογα να τα πουλήσουν παίρνοντας ρευστότητα και να δώσουν νέα δάνεια...Αυτός ο φαύλος κύκλος μόχλευσης συνεχίστηκε για αρκετά χρόνια οδηγώντας τις τράπεζες σε όλο και μεγαλύτερες μοχλεύσεις και ρίσκο λειτουργίας ή ευαισθησίας στις κρίσεις.

Με την παρούσα κρίση ήδη έχουν φάει το πρώτο χαστούκι.

Στην συνέχεια όμως τα πράγματα θα γίνουν πολύ-πολύ χειρότερα αν δεν τονωθεί η εσωτερική οικονομία. Και αυτό επειδή όσο η λιτότητα και ο περιορισμός της δημοσιονομικής επέκτασης -που γινόταν με δανεικά τα προηγούμενα χρόνια- μειώνεται, τόσο η αγορά θα στερεύει και οι επιχειρήσεις θα κλείνουν.

Έτσι ενώ είχαν ήδη αρχίσει να κλείνουν σωρηδόν οι επιχειρήσεις, από την προηγούμενη εβδομάδα λόγω των σκληρών μέτρων μπήκαμε σε πιο καθοδικό κανάλι το οποίο ανατροφοδοτεί πιο έντονα την κρίση αυτή. 

Ένας μηχανισμός με τον οποίο εκφράζεται αυτή η πτώση στην πραγματική οικονομία είναι μέσω των τραπεζών. Οι τράπεζες λοιπόν που είχαν εκδώσει ομόλογα με βάση τα δάνεια που έδιδαν τώρα βλέπουν τις επισφάλειες και τις καθυστερήσεις αυτών των δανείων να αυξάνονται με τραγικό τρόπο. Είναι σαν να τους έχει πάρει στο φαλάγγι ένας εχθρός και τους πετάει στη θάλασσα. Μου θυμίζει την μικρασιατική καταστροφή.

Αυτά τα βλέπουν οι ξένοι επενδυτικοί οίκοι -άσχετα από τα σκληρά μέτρα- και τρέχουν να ξεπουλήσουν τα ελληνικά σαβουροομόλογα τα οποία δεν χρειάζονται μέσα στο γενικό χαμό της διεθνούς κρίσης. Έτσι οι ελληνικές τράπεζες αρχίζουν να ξεμένουν από ρευστότητα, κάτι που θα χειροτερέψει στο μέλλον αποτελώντας τον τελικό δείκτη ασφυξίας της ελληνικής οικονομίας. 

Το μόνο που αυτή τη στιγμή κρατάει τις τράπεζες είναι η εγγύηση της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας η οποία όμως είναι για να αποφευχθούν χρεωκοπίες και όχι για να τονωθεί η εσωτερική μας αγορά. 

Το τελευταίο φύλλο συκής για την ελληνική οικονομία  -και εκεί θα δείτε ένα βατερλό που ποτέ δεν είχατε φανταστεί- είναι η αγορά ακινήτων. Τα ακίνητα εμπλέκονται σε όλη αυτή την διαδικασία ως εγγυήσεις που είχαν πάρει οι τράπεζες για να δίνουν τα δάνεια που έδιδαν. Αν αυτή η αγορά, η μόνη που έχει μείνει όρθια,  καταρρεύσει- και θα καταρρεύσει- τότε οι τράπεζες και οι ομολογιούχοι θα μείνουν με το πουλί τους στο χέρι.....

Γι' αυτό προσπαθούν και από την προηγούμενη κυβέρνηση της ΝΔ τον Απρ- Μάιο του 2008 και αυτή η κυβέρνηση τον προηγούμενο μήνα, να τονώσουν την αγορά ακινήτων. Εγώ θα έλεγα γι' αυτή την κατάσταση:  "Αιδώς Αργείοι" !! Αυτή τη φορά η αγορά θα τιμωρήσει τις αμέτρητες αμαρτίες σας (=αστοχίες σας). 

Και αυτό γιατί η αγορά ακινήτων ΔΕΝ ανακάμπτει. Αυτό σημαίνει ότι μια του κλέφτη, δυό του κλέφτη όπου νά' ναι αρχίζει η μεγάλη κατρακύλα και στα ακίνητα. Αυτό θα είναι και η ταφόπλακα της ελληνικής οικονομίας.

Και τότε -μετά αυτή την ταφόπλακα- θα κρίνουμε ψυχραιμότερα, με λιγότερες φανφάρες και περισσότερη αυτοσυγκράτηση όλους αυτούς που εμφανίζονταν ως πρόεδροι και CEO μεγάλων ελληνικών τραπεζών και υπόσχονταν σε μετόχους, αγορές και κοινωνία τη γη της επαγγελίας στο πιάτο τους. 

Στην παρούσα φάση γίνεται επίσης 100% κατανοητό πόσο δυσκίνητη είναι η ΕΕ. Όπως όλοι οι οικονομολόγοι γνωρίζουν υπάρχουν καταστάσεις που η δημοσιονομική πολιτική δεν είναι αποτελεσματική και μόνο η νομισματική μπορεί έστω και πρόσκαιρα να δώσει κάποιες ανάσες ζωής. Σήμερα δεν υπάρχουν ούτε αυτές οι ανάσες πρόσκαιρης ζωής. Κάτι που δείχνει ότι τα σκληρά μέτρα που πάρθηκαν όχι απλά δεν θα μας σώσουν αλλά θα μας βυθίσουν ακόμη περισσότερο στην  κινούμενο άμμο του εξαιρετικά θανατηφόρου μείγματος οικονομικών συνθηκών που αντιμετωπίζουμε.

Δεν υπάρχουν λύσεις σε όλα τα προβλήματα...Κατά τη γνώμη μου όμως θα πρέπει το κράτος να γίνει πολύ παρεμβατικό στο τραπεζικό σύστημα και την οικονομία και μάλιστα επειγόντως.
Eχουμε περάσει το The Point of no return. Αυτό το  roller coaster -το πιο επικίνδυνο που έγινε ποτέ- θα έχει πάρα, πάρα πολλά θύματα.